This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
Azerbaijani to English Turkish to English Russian to English Azerbaijani to Turkish English to Turkish Russian to Turkish Azerbaijani to Russian English to Russian Turkish to Russian Azerbaijani (tək dilli) English (tək dilli) Turkish (tək dilli) Russian (tək dilli)
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Birləşdirmələr
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Mənbə mətni - English The unwritten ethical values created by people through their lives are called ethical judgements. Ethical rules appeared by people’s respecting to each other and living being’s life.Therefore it is universal. Later in the result of nationalization movement some of these unwritten values became legal . For instance private property right appeared with people’s respecting each other’s places of living. Nowadays it is protected by legal rights.With developing world developed sciences also posses some ethical judgements. Ethical judgements are very important for safety of society. Ethical judgements are not only for human life . Such things as respect to living beings,honesty in a science,reliability,impartiality are also include to ethical judgements.İn short we can meet them in every field of life.All these ethical judgements exist for public peace and protection. But do these ethical judgements restrict art and natural sciences ?
For ethical judgements it is important to protect society,respect living being life,to do reliable study.Because this study is formed on the basis of universality. From the point of view association between ethic and art a forbidden work of its time can gain importance if it is appropirate to ethical judgements. I can give example from art : the ethic in art is respect to subject ,work,human and nature that artist shows in his speech. But why are some forbidden works of their time widely spread now ? or among World classics. The art is reflection of society. One can understand the structure,perception and values of society from its culture. Besides it can be said that art also affects development of society. I can give an example from the novel Madam Bovary : in its time novel got big reactions and its writer Flaubert had to go to court for whole publication of the book. Novel was about main character Emma’s dissatisification, decieving her husband,getting depressed and commiting suicide. The things described in novel were against ethical values of that time’s France and got big reactions. Because of the reaction it caused novel gain right to be world classics in nowadays literature. So one work might be reproved in its period but if it is appropirate to ethical judgements in course of time with changing of views it can gain importance.There the reactions novel got was because of conflict between artwork and ethical values of society. But being universal the word ethics shouldn’t be mixed with ethical values. İn this example attention should be paid to how this book became world classic. Could this book become a world classics if there is not universal narration in it ? Could the universality that ethical judgements brought helped a work to achieve the place it deserved ? The highlights in the relationship between art and ethics are respect to elements of content,impartiality and honesty.
Cartoonist Kurt Westergaard got great reactions from muslims with his cartoon published on Jyllands Posten newspaper in 2005. He drew Islamic Prophet Muhammed in his cartoon. By placing grenade in prophet’s turban he disrespected religious values and caused controversies. İn regard with relationship of art and ethics does disrespect to people’s religious values make it difficult for people to gather around universal values ? Is not religious prophet’s drawing with grenade disrespect to people who believe that religion ? Or an artist can draw everything how he wants ? İn the sample of Cartoonist Kurt Westengard the reason of reactions he got was his disrespect to religious values. So the reason was unethical drawing. Though cartoonist’ s this drawing was against ethics nothing prevented it to be published. Analysing photography i want pay attention to Kİ-Suck-Han’s photo taken in december 2012. Ki-Suck-Han,58 years old man, was thrown to the front of subway by someone in New York. Freelance photographer Umar Abbasi took photo of man’s despair in front of subway. Later this photo became the headlines of newspaper with the title “ pushed on the subway track,this man is about to die”. İn USA and other countries it caused discussions . Rather than taking photo it was important to rescue him. This photo was blamed to be unethical. Though it considered to be unethical it was published in newspaper.İ can give another example war photograpy is also another controversial subject.How can it be ethical instead of sympathizing people’s sorrow you take their photo for your magazine and just look at them by doing nothing ? İs not it egoism ? Despite all of these questions and discussions war photography still exists and contunies being published. Can we talk about photograpy’s being restricted by ethics ?
İ want to explain the relationship between ethics and natural sciences with application of euthanasia. Euthanasia is terminating life of human being by medical intervention. İf a person wants, with euthanasia he can end his life by high dosage of medicine given by doctors ,injection or departing from living unit.Euthanasia is banned in many countries,but it is also legal in some countries. For example in Belgium Nathatn Verhelst was died with euthanasia in 2013. After three times changing his gender Verhelst expressed that he is disgusted with his new body and because of psychologycal depression ended his life with euthanasia. Nathan Verhelst’s death got great reactions. Human’s choosing death according to his wish was against ethical judgements. İn which degree is it right to intervene human beings’ right to live from the point of morality? So the euthanasia has been topic of discussions for years. Most of countries forbade euthanasia.At the same time legally acceptance of euthanasia by some countries shows that ethics doesnot restrict natural sciences. Another example is animal experimentation. Being the most appropirate creature to human body animals are used in biological works.Specially usage of guinea pigs for observig effects of medicine considered to be unethical with the reason of being intervention to animals right to live. Most of performed experiments leave lasting impact on animals and cause their suffering. This method of biological experiment existed for decades was against ethics and discussed consistently. Despite of this, animal experimentation continues, it produces information for human life and puts animal life into risk.
Does animals’ being imprisoned in a laboratory and being injected some drugs not take their freedom away ? İs not it an intervention to their right to live ? İs not it selfishness to take them to parks and to use them in order to gain information for something will be produced in human life. Though animal experimentation is not ethic it still continues so ethic doesnot limit natural sciences.
According to news published in English İndependent newspaper big medicine companies do experiments on human body. İn order to avoid law and reduce medicine costs big medicine companies use this method and send their medicine to Turkey,İndia,Mexico. People accepted to be guinea pigs for money or for being treated. Using human of animals as a guinea pigs is not ethics.But its being unethic doesnot make any impact on natural sciences and using guinea pigs continues. if i refer to genetic engineering in recent times it is spread widely in chemistry. I want to talk about plants in conducted studies for changing genetic features of living beings and adding them new functions. By changing genetic features of plants different changes were gained in their structure. İn latest years controversial products of GMO (Genetically Modified Organism) threaten human life. İs changing the structure of plants indifferent from performing experiments on animals ? İn GMO products a new sort is created in out of cell from living organisms by DNA recombinant technologies. İn 1973 a bacteria was created with this method for the first time. Further developing this method was tested on animals and plants and took its present shape. With GMO production of fruits and vegetables in different sizes and colours are tested. But the most controversial issue in GMO is its being useful or harmful for human health. Because GMO exist in food we eat. As GMO ensures food to be long lasting it is suspected to be in every food. GMO,mostly used in corn,considered to be unethical as animals also eat corn and it is risk for human health. On the other hand changing genetic features of a plant or living being is another unethical situation. Continuation of discussions about it doesnot prevent GMO products to be produced. At the same time it is imported and produced in some countries. From this point of view it can be said that ethical judgements are violeted. Ethics only remained as ethics. Ethical judgements gather people around certain universal values. İt deals with people’s respecting each other,honesty and reliability.But having no written and enforcement power it creates changes only with discussions. Because of it ethical judgements did not cause any restrictions for art and natural sciences in all samples i gave. But surely ethics can limit information to be produced and production methods in art,natural sciences and many other fields.
Tərcümə - Turkish
Insanların yaşadıkları süre boyunca kendi kendilerine oluşturdukları yazısız ahlaki değerlere etik yargılar denir. Etik kurallar insanların birbirlerine ve canlı yaşamına saygı duymaları ile ortaya çıkmıştır. Bu nedenle evrenseldir. Daha sonra devletleşme hareketleri ile bu yazısız değerlerden bir kısmı hukuken geçerli bir hale gelmiştir. Örneğin özel mülkiyet hakkı insanların birbirlerinin yaşadıkları yerlere saygı duymaları ile başlamıştır. Günümüzde ise bu hak yasal haklarla korunmaktadır. Gelişen dünya ile gelişen bilimlerde de bir takım etik yargılar oluşmuştur. Etik yargılar toplum güvenliği açısından çok önemlidir. Etik yargılar sadece insan yaşamı için değildir. Canlı yaşamına saygı, bir bilim dalındaki dürüstlük, güvenilirlik, tarafsızlık gibi unsurlar da etik yargılara girer. Kısacası hayatın her alanında karşımıza çıkabilir. Bütün bu etik yargılar toplumun korunması ve toplumun huzuru için var olmuştur. Peki bu etik yargılamalar sanatı ve doğa bilimlerini kısıtlar mı?
Etik yargılar toplumun korunması, canlı yaşamına saygı duyulması yapılan bir çalışmanın güvenilir olması yönüyle önemlidir. Çünkü bu çalışma evrensellik etrafına şekillenir. Etiği sanatla bağdaştırılması döneminde yasaklanmış bir eser etik yargılara uyuyorsa önem kazanabilir. Sanattan örnek verecek olursam; sanatta etik bir sanatçının ele aldığı konuya, yapıta, insana, tabiata anlatımında gösterdiği saygıdır. Peki o zaman döneminde yasaklanmış eserlerin bir kısmı neden şimdi çok yaygın? Ya da dünya klasikleri arasındaki eserler ? Sanat toplumun yansımasıdır. Toplum yapısını , toplum algısı, toplumun değerleri , kültürü onun sanatıyla anlaşılabilir. Ayrıca sanatın da toplumun gelişimini etkilediğini söylenebilir. Madam Bovary adlı romandan örnek verecek olursak roman döneminde büyük tepki almış ve yazarı Flaubert’in kitabın tümünün yayınlanması için mahkemeye gitmesi gerekmiştir. Romanda ana karakter olan Emma’nın doyumsuzluğu, kocasını aldatışı ve bunalımı sonucu intihar edişi anlatılmıştır. Kitapta anlatılanlar dönem Fransa’sının ahlaki değerlerine uygun değildir ve büyük yankı uyandırmıştır. Roman döneminde uyandırdığı bu yankıya karşı günümüz edebiyatında dünya klasiği olmaya hak kazanmıştır. Yani bir sanat eseri döneminde ayıplansa da etik yargılara uygunsa, zamanla görüşlerin değişmesi ve insanların etik yargılar sayesinde daha evrensel bakabilmesi ile ilerleyen çağlarda önem kazanabilir. Burada kitabın büyük yankı uyandırması sanat eserinin bir toplumun ahlaki değerleriyle çatışmasından kaynaklanıyordu. Fakat etik dediğimiz şey evrensel olduğundan ahlaki değerlerle karıştırılmamalıdır. Bu örnekte bakılması gereken kitabın daha sonradan nasıl dünya klasiği olduğudur. Kitapta evrensel bir anlatım olmasa kitap bir klasik haline gelir miydi? Etik yargıların getirdiği evrensellik bir eserin hak ettiği yeri bulmasını sağlamış olabilir mi? Sanat ve etik ilişkisinde ön plana çıkan içerikteki unsurlara saygı göstermek, tarafsızlık, dürüstlüktür. Karikatürist Kurt Westergaard’ın 2005 yılında Jyllands Posten gazetesinde yayınladığı karikatürle müslüman dünyası tarafından büyük tepki toplamıştır. Çizdiği karikatürde İslam dini peygamberi Muhammed yer almaktadır. Peygamberin sarığına el bombası yerleştirerek dini değerlere saygı duymamış bu nedenle tartışmalara sebep olmuştur. Sanat ve etik ilişkisine bakıldığında insanların dini değerlerine saygı gösterilmemesi insanların evrensel değerler etrafında toplanmasını zorlaştırmaz mı? Bir din peygamberinin sarığında bomba ile çizimi o dine inanan insanlara saygısızlık değil midir? Yoksa sanatçı her şeyi istediği gibi mi çizmelidir? Kurt Westergaard örneğinden yola çıkarsak ünlü karikatüriste tepki gösterilmesinin sebebi dini değerlere saygı duyulmamasıdır. Yani etik dışı sayılan çizimidir. Karikatüristin çizdiği bu karikatür etiğe uymasa da yayınlamasına engel olmamıştır. Fotoğrafçılığı ele aldığımda Aralık 2012 yılında Ki-Suck-Han’ın fotoğrafına değinmek isterim. 58 yaşındaki Ki-Suck-Han New York kentinde bir adam tarafından metronun önüne atılmıştır. Serbest fotoğrafçı olan Umar Abbasi adamın metro önündeki çaresizliğinin fotoğrafını çekmiştir. Daha sonra bu fotoğraf gazeteye “pushed on the subway track, this man is about to die” başlığıyla manşet olmuştur. Fotoğrafın çekilmesi yerine adamın kurtarılması gerektiği ABD ve diğer ülkelerde tartışmalara sebep olmuştur. Çekilen bu fotoğraf etik dışı olmakla suçlanmıştır. Sonuç olarak etik dışı sayılsa da bu fotoğraf gazetede yayınlanmıştır.Bir örnek daha verecek olursam savaş fotoğrafçılığı da çok tartışılan bir konudur. Insanların acılarını paylaşmak yerine kendi gazete ya da dergi yazısı için onların fotoğraflarını çekip öylece bakmak ne kadar etik? Bu fotoğrafçılık bencillik değil midir? Bütün bu sorular ve tartışmalara ragmen savaş fotoğrafçılığı halen devam etmektedir ve etiğe uymasa da yayınlanmaktadır. Burada etiğin fotoğraf sanatını kısıtladığından bahsedilebilir mi?
Natural sciences ve etik ilişkisini ise ötenazi uygulamasıyla açıklamak istiyorum. Ötenazi bir canlının tıbbı müdahalelerle hayatını sonlandırmaktır. Kişi istiyorsa ötenazi ile az acılı ya da acısız bir şekilde hekimler tarafından yüksek dozda ilaç verilerek enjeksiyon yapılarak ya da yaşam ünitesinden ayrılarak hayatına son verilir. Ötenazi çoğu ülkede yasaktır fakat yasal olduğu ülkeler de vardır. Örneğin Belçika’da Nathan Verhelst 2013 yılında ötenazi ile ölmüştür. 3 kez cinsiyet değiştirip yeni vücudundan tiksindiğini ifade eden Verhelst, psikolojik bunalımı yüzünden ötenazi ile yaşamına son vermiştir. Nathan Verhelst’ın ölümü büyük yankı uyandırmıştır. Bir insanın ölümünü kendi isteğine göre seçmesi ethical judgements ile çatışmaktadır. Canlıların yaşam hakkına müdahele edilmesi ahlaki açıdan ne kadar doğrudur? So, ötenazi yıllardır tartışma konusu olmuştur. Çoğu ülke ötenaziyi yasaklamıştır. Bunun yanında ötenaziyi yasal olarak kabul eden ülkelerin olması etiğin natural sciences’I kısıtlamadığını göstermektedir. Another example is animal experimentation. Insan yapısına en uygun canlı hayvan olduğundan biyoloji alanında çalışmalar hayvanlar üzerinden gerçekleştirilmektedir. Özellikle bir ilacın etkilerini gözlemlemek için kullanılan kobay fareler hayvanların yaşam hakkına müdahale edildiği gerekçesiyle etik bulunmamaktadır. Yapılan deneylerden çoğu canlılarda kalıcı etki bırakmakta ve acı çekmelerine sebep olmaktadır. Yıllardır var olan bu biyolojik deney methodu etiğe uymamış ve sürekli tartışılmıştır. Buna ragmen halen devam etmekte olan hayvanlar üzerinde deney yurutmek insan yaşamı için bilgi üretmekte fakat hayvan yaşamını tehlikeye atmaktadır. Hayvanların alınıp bir laboratuvara hapsedilmesi, birtakım ilaçların enjekte edilmesi hayvanların özgürlüğünü elinden almaz mı? onların yaşam hakkına yapılmış bir müdahale değil midir? Onlardan parka alınması insan yaşamında üretilecek bir bilgi için kullanılması bencillik değil midir? Hayvanlar üzerinde deney etik olmasa da halen devam etmesi sebebiyle diye biliriz ki etik doğa bilimlerini kısıtlamıyor. 2011 yılında İngiliz Independent gazetesinde çıkan habere göre dev ilaç şirketlerinin insanlar üzerinde deney yaptığı belirlenmiştir. Yasalardan kaçınmak ve ilaç maliyetini düşürmek için bu yolu deneyen büyük ilaç firmaları ilaçları türkiye hindistan ve meksika gibi ülkelere vermiştir. Insanlar tedavi amaçlı ya da para karşılığı kobay olmayı kabul etmiştir. Insan ya da hayvanların kobay olarak kullanılması etik değildir. Etik olmaması natural sciences da herhangi bir etki yapmamakta ve kobaylık devam etmektedir. Genetic mühendisliğine değinecek olursam kimya alanında son dönemlerde çok yaygınlaşmıştır. Canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilmesi ve canlılara yeni işlevler kazandırılması için yapılan çalışmalarda bitkileri ele almak istiyorum. Bitkilerin kalıtsal özelliklerinin değiştirilmesi ile yapılarında çeşitli değişimler meydana getirilmiştir. Son zamanlarda çok tartışılan GDO’lu ürünler insan sağlığını tehdit etmektedir. Bununla beraber bitkilerin yapılarıyla oynamak hayvanların üzerinde deney yapmaktan farksız mıdır? GDO’lu ürünlerde DNA teknolojisiyle canlı organizmalardan hücre dışında yeni bir tür yaratılır. Ilk kez 1973 yılında bu yolla bakteri yapılmıştır. Bu method daha da gelişerek bitki ve hayvanlar üzerinde de denenmiş ve günümüzdeki şeklini almıştır. GDO ile meyve veya sebzelerin farklı boyutlarda farklı renklerde üretilmesi denenmektedir. Fakat GDO da en çok tartışılan insanlar için yararlı mı zararlı mı oluşudur. Çünkü GDO yediğimiz ürünlerin içinde de bulunmaktadır. GDO besinin daha uzun ömürlü olmasını sağladığından hemen her besinde olabileceği endişesini uyandırmıştır. En çok mısırda kullanılan GDO hayvanların da mısırla beslenmesi ve insan sağlığını tehlikeye atması sebebiyle etiğe uymamaktadır. Diğer yandan bir bitkinin ya da bir canlının kalıtsal özellikleri ile oynanması etik olmayan bir diğer durumdur. Bu konudaki tartışmaların halen devam etmesi GDO lu ürün üretimini engellememekle beraber bazı ülkelerde üretimi ve ithali yapılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında etik yargıların ihlal edildiği söylenebilir. Etik sadece etik olarak kalmıştır.
Etik yargılar insanları belli evrensel değerler etrafında toplar. Insanların birbirlerine saygı duymalarını, dürüstlüğü, güvenilirliği ele alır. Ancak yazılı ve yaptırım gücü olmadığından sadece tartışmalarla birtakım değişiklikler yaratabilmektedir. Buna göre verdiğim tüm örneklerde etik yargılar sanatta ve doğa bilimlerinde herhangi bir kısıtlama yaratmamıştır. Fakat elbette etik sanat, doğa bilimleri ve daha bir çok alanda üretilebilecek bilgiyi ve üretim metodlarını kısıtlayabilir.
More
Less
Təcrübə
Tərcümə təcrübəsi illəri: 5 Proz.com - da qeydiyyatdan keçmiş: Nov 2018
İşi bilmə