Što se bjeli u gori zelenoj? Al' su snjezi, al' su labudovi?
English translation: Vidite dole
| 22:33 Jun 3, 2004 |
| Bosnian to English translations [PRO] Social Sciences - Linguistics / Poetry | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| ||||||
|  Selected response from: Tanja Abramovic (X) | ||||||
Grading comment
| |||||||
| Summary of answers provided | ||||
|---|---|---|---|---|
| 5 +1 | What yonder glimmer so white on the mountain...... |
| ||
| 5 | Vidite dole |
| ||
| 5 | What yonder glimmer so white on the mountain |
|
| Discussion entries: 6 | |
|---|---|
Answers
7 hrs confidence: 
Vidite dole Explanation: Bez ikakve zelje i namere da zapodevam polemike i rasprave po nacionalnoj ili drugoj osnovi i da raspravljam sta je starije, kokoska ili jaje, kao i da li je ovo srpska, bosanska, ili necija treca narodna pesma, nudim sledeci tekst kao pomoc. Pitali ste za ikavski. Kao sto znamo i koliko moze da se sazna i iz ovog teksta sa www.rastko.org, Vuk Karadzic i drugi skupljaci narodne poezije, prikupljali su pesme od ulicnih pevaca i guslara. Jedan od njih pricao je ikavski. Mnogi sakupljaci isli su i u Dalmaciju. To je sve bilo u doba ilirskog pokreta. Mislim da prevod Hasanaginice na engleski moze da se nadje na internetu, samo treba biti uporan. Ako uspem da ga nadjem, dodacu dole link. Pozdrav, Tanja Abramovic P.S. Kolege, necu odgovarati na nedobronamerne ili nacionalisticki obojene komentare, pa nema potrebe da pisete "disagree" ili "neutral". Hvala. " V Skupljači srpskih narodnih pesama Prvu, najlepu i najveću zbirku srpskih narodnih pesama tampao je, u čitavom nizu svezaka, Vuk Stefanović Karadić. Videli smo ranije da je i pre Vuka bilo skupljača narodnih pesama, da je nekoliko pesama bilo već tampano, ili bar zapisano, po raznim knjigama jo u toku XVII i XVIII veka, da su nekolike rukopisne zbirke lirskog i epskog srpskog pesnitva bile izrađene skoro punih sto godina pre Vukove. Treba dodati da je i u vreme Vukovo, i to pre no to je on i pomiljao na to skupljanje, nekoliko srpskih knjievnika bilo preduzelo taj posao, kako su umeli i mogli, ali sa malo uspeha; onaj koji je sa najvie oduevljenja to činio, bio je arhimandrit Lukian Muicki, poznati pesnik slaveno-srpskih stihova, koji je jo 1806. godine traio u Karlovcima od Vuka i njegovih drugova (mladića iz naroda, koji su tu doli bili da uče kolu) da mu napiu narodne pesme koje su im poznate. Vuk je tada imao u glavi dosta tih pesama, koje je u detinjstvu kod svoje kuće naučio, ali nije smeo ni jedne napisati i dati. Kako sam docnije priča, on je mislio da se učeni gospodin arhimandrit podsmeva njima, momčadima sa sela, koji su "po umi kod svinja, kod koza i kod ovaca odrasli". Tek po svom dolasku u Beč, u jesen 1813. godine, Vuk je uvideo da je zapisivanje narodnih pesama jedna ozbiljna stvar, pa se i sam od tada ceo predao toj zadaći. U taj posao Vuka su uputili novi njegovi prijatelji s kojima se upoznao u Beču, obrazovani knjievnici i naučnici srpski, slovenski i nemački. Oni su Vuku pokazali koliko se ceni prostonarodno pesnitvo uopte, i sa koliko se elje očekuje jedna zbirka srpskih pesama, o kojima se tada samo neto malo znalo, onoliko koliko se o njima moglo naći u raznim knjigama, naročito u Fortisovu Putovanju u Dalmaciju. Jo od sredine XVIII veka po celoj Evropi počeli su se knjievnici mnogo baviti istorijskim starinama, narodnim običajima i narodnim umotvorinama, svojim i stranim, u elji da se to bolje upoznaju sa narodnom proloću i narodnim osobinama, koje su do toga vremena bile veoma zanemarene i u nauci i u knjievnosti. Na sve strane prikupljane su stare povelje, stari rukopisi, stari zapisi, narodne pesme, narodna predanja, pa je bio doao red i na Srbe da se i među njima potrae ti spomenici i ta predanja. Ljudi koji su najvie učinili da upute Vuka na ta prikupljanja bili su slovenački naučnik Bartolomej Kopitar, koji je tada bio knjiničar Dvorske Biblioteke u Beču, i čuveni nemački naučnik Jakov Grim. Po njihovim savetima, ohrabren pohvalama njihovim, i mnogih učenih ljudi svega sveta, Vuk se odao značajnom radu koji je doneo slave i njemu i narodu njegovu. Prvu svoju zbirku pesama Vuk je tampao u Beču 1814. godine. Ona se zove Mala prosto narodnja slaveno-serbska pjesnarica, tampana je starim pravopisom, i u njoj se nalaze svega sto lirskih i osam epskih pesama. Njih sve Vuk je zapisao po sećanju, i sve one bile su pesme koje je kao dete sluao u mestu svoga rođenja, u Triću. Videvi s kakvim su oduevljenjem Kopitar i drugi mu prijatelji dočekali njegov rukopis, Vuk se jo pre tampanja te knjige uputi iz Beča u Srem, u nameri da tamo prikupi jo pesama, za novu jednu zbirku. U Sremu je tada bilo mnogo begunaca iz Srbije, koji su se tu bili sklonili posle propasti 1813, i Vuk za kratko vreme skupi među njima potrebno gradivo, te iduće 1815. godine, natampa u Beču i drugu svesku svoje pesmarice, veću i bogatiju od prve. Od tada pa do smrti Vuk je neumorno pribirao pesme iz naroda, bilo putujući lično, bilo preko mnogobrojnih prijatelja i dopisnika koje je imao u svima naim krajevima. Drugo, veliko izdanje Srpskih narodnih pjesama on je izdao u četiri knjige, u Lajpcigu i Beču, od 1823. do 1833. godine. Treće izdanje, jo veće i bogatije, tampano je u Beču od 1841. do 1866, u est knjiga. Četvrto, u koje su unete i mnoge pesme iz njegove knjievne zaostavtine, izdala je srpska drava, od 1887. do 1902, u devet knjiga. Pored ovih izdanja, pojedine knjige, a naročito izbori iz pojedinih knjiga, tampane su i pretampavane mnogo puta, ćirilicom i latinicom, ne samo po svima glavnijim gradovima srpskih i hrvatskih krajeva, već i daleko od otadbine, među srpskim ratnicima i invalidima po logorima afričkim i azijskim, među srpskim iseljenicima-radnicima po fabrikama i rudokopima američkim. Kao skupljač narodnih pesama Vuk Karadić ima velikih zasluga. Svojim dubokim poznavanjem narodnoga duha, svojim lepim ukusom u odabiranju, svojom predanoću i istrajnoću u poslu, on je uspeo da prikupi najbolju zbirku narodnih pesama ne samo kod Srba no i u celokupnom Slovenstvu... Veliki broj skupljača, sledujući poglavito primeru Vukovu, preduzeo je da dopuni i nastavi znamenit rad njegov. Vie od jedne stotine knjiga i knjiica, tampanih u toku poslednjeg veka, i sve do naih dana, hiljade strana i stubaca po časopisima i dnevnicima, mnotvo jo netampanih rukopisa prikupljenih po naučnim drutvima i ustanovama, prikazuju napore tih sledbenika Vukovih. Najglavniji zbornici narodnih pesama posle Vukova, ovo su: Sime Milutinovića (Pjevanija crnogorska i hercegovačka, u dva izdanja, 1833. i 1837), Petra Petrovića Njegoa (Ogledalo srpsko, 1845, 1895. i 1905), Jukića i Martića, (Narodne pjesme bosanske i hercegovačke, 1858. i 1882), Bogoljuba Petranovića (Srpske narodne pjesme iz Bosne i Hercegovine, u tri knjige, 1867-1870), Valtazara Bogiića (Narodne pjesme iz starijih, najvie primorskih zapisa, bugartice, 1878), Vuka Vrčevića (Srpske narodne pjesme, enske, 1886), Koste Hermana (Narodne pjesme muhamedovaca u Bosni i Hrcegovini, dve knjige, 1888-1889), Matice Hrvatske (est knjiga, 1896-1914). Mnogo pesama nalazi se i po raznim srpskim i hrvatskim časopisima, listovima i kalendarima, po putopisima, opisima pojedinih krajeva, i drugim sličnim knjigama. VI Prevodioci srpskih narodnih pesama Srpske narodne pesme prevodile su se mnogo na strane jezike: vie no sva ostala dela srpske knjievnosti. One su veoma cenjene, i pohvale o njima čule su se od najvećih knjievnika evropskih. Kao to je ranije pomenuto, prva naa narodna pesma koja je prevedena na jedan strani jezik, bila je "Hasanaginica", u putopisu talijanskog opata Alberta Fortisa, 1774. Ta knjiga bila je ubrzo prevedena na nemački i francuski jezik, pa s njom i sama pesma, koja je na taj način postala poznata većem broju stranih čitalaca. Ona je u tim prevodima imala toliko uspeha da je najveći tadanji pesnik, ne samo Nemačke već i cele Evrope, Gete, preveo u stihu tu "morlačku" (tj. srpsku) pesmu i tampao 1778. u zbirci Narodnih pesama koju je te godine izdao drugi vrlo poznati nemački pesnik Herder. Posle njega, veliki broj knjievnika drugih naroda prevodili su Hasanaginicu, tako da od nje danas postoji preko četrdeset stranih prevoda, među kojima nekoliko od veoma uglednih, pa čak i slavnih pisaca, kao to su: ser Valter Skot i Oen Meredit (engleski), Pukin (ruski), arl Nodje i Prosper Merime (francuski). Po Fortisovoj knjizi i nekim prevodima iz Kačićeva Razgovora ugodnog, jo u XVIII veku znalo se da među Srbima postoji jedno zanimljivo narodno pesnitvo, ali je pravo i potpuno znanje o njemu dolo tek po pojavi Vukovih knjiga. Čim se pojavila prva Vukova pesmarica, već 1814. godine, javljaju se i velike pohvale srpskim pesmama, a uskoro, jedan za drugim, i prevodi njihovi. Oni se prvo javljaju u Nemačkoj, ne samo stoga to je u Nemačkoj bilo u to doba mnogo vie interesovanja za strane knjievnosti no to ga je bilo ma u kojoj drugoj zemlji, već i stoga to su bečke veze Vukove bile upućene pre svega na nemačke naučnike i knjievnike. Jedan od najslavnijih Nemaca toga doba, Jakov Grim, tampao je prevode srpskih pesama, napisao nekoliko članaka o njima, učio srpski, preveo Vukovu Srpsku gramatiku, i oduevljeno pozdravljao narodno pesnitvo srpsko. Stari Gete, pedeset godina posle svoga prepeva "Hasanaginice", opet se zanima srpskim narodnim pesnitvom, tampa u svome časopisu nemačke prevode iz njega, pie o njemu, i ljubazno dočekuje Vuka u svome domu u Vajmaru. - Velikog je uspeha imala mlada spisateljica g-đica Tereza fon Jakob, koja je (pod imenom Talfi) izdala 1825. i 1826. godine dve velike sveske nemačkih prevoda izabranih pesama iz Vukove zbirke. - Na nemački jezik prevodili su srpske pesme jo i mnogi drugi knjievnici: Vilhelm Gerhard, Eugen Veseli, Peter fon Gece, K. G. Herloszon, J. Vencig, Anastazius Grin, J. N. Fogl, L. A. Frankl, Sigfrid Kaper, Karl Greber i drugi. Svi nemački prevodioci prevodili su ove pesme u stihu, gotovo uvek u stihu srpskog originala. U Francuskoj su se srpske narodne pesme takođe prevodile mnogo, pa imale i izvesnog uspeha u knjievnosti. Za vreme francuske vladavine u tzv. "ilirskim pokrajinama" i "ilirskoj kraljevini", koje je Napoleon bio stvorio i u koje su, od 1805. do 1813, bile ule i izvesne srpske zemlje, Francuzi su se bili unekoliko upoznali sa Srbima, pa se tragovi toga poznanstva vide i u njihovoj knjievnosti. arl Nodje, mlad knjievnik koji će docnije steći ugleda, poto je kao činovnik proveo neko vreme u Ljubljani, pie o "Ilirima" i njihovom pesnitvu, prevodi iz njega, po talijanskim prevodima. Desetak godina posle njega (1827), isto tako mlad, docnije poznat pripovedač, Prosper Merime tampa jednu knjigu tobonjih srpskih pesama, koja se zove Gusla, koju je sam sastavio (u prozi), ali za koju tvrdi da je "veran prevod" sa "ilirskoga" jezika; kako se knjiga pojavljuje ba u vreme kad se o srpskim pesmama pie na sve strane, mnogi se varaju i uzimaju je ozbiljno; jedina srpska pesma u njoj bila je Hasanaginica, u proznom prevodu. U isto vreme pojavljuju se i prevodi pravih srpskih pesama, od g-đe Belok, mnogi članci i beleke po časopisima, a u zimu 1831-1832, Klod Forijel, jedan od Francuza koji su u to doba najbolje poznavali razne strane narodne knjievnosti, dri na Francuskom Koleu predavanja o srpskom i novo-grčkom narodnom pesnitvu. Godine 1834, g-đa Eliza Vojar tampa dve sveske srpkih pesama, prevedenih sa nemačkog prevoda Talfijeve, a est godina docnije veliki poljski pesnik Adam Mickievič dri o srpskim pesmama nekoliko predavanja na Francuskom Koleu, sa uspehom koji nalazi odjeka irom sveta. - Na francuski su jezik prevodili nae pesme jo Siprien Rober, baron Adolf d Avril, Ogist Dozon, Ail Milien, i mnogi drugi manje poznati. Skoro svi francuski prevodioci prevodili su te pesme u prozi, a ne u stihu. Srpske narodne pesme imale su mnogo prevodilaca i u Engleskoj. Prvi je bio čuveni pesnik i romanopisac Valter Skot, koji je 1799. prepevao (po Geteu) Hasanaginicu, ali se taj njegov prevod zagubio. Godine 1826, zet njegov Don Lokhart tampao je svoje prevode srpskih pesama u uglednom časopisu Tromesečnom pregledu. Iduće, 1827. godine, izala je prva zbirka engleskih prevoda naih pesama od Dona Bauringa, i ona je imala znatnog uspeha. Bilo je jo i drugih engleskih prevodilaca, od kojih su najpoznatiji: Oen Meredit (Edvard Robert lord Liton), koji je svoje dosta slobodne ali lepe i zanimljive prepeve tampao 1861. godine pod naslovom Serbski Pesme, g-đa Elodija Mijatović, profesor R. V. Siton-Vatson, i drugi. Gotovo svi engleski prevodi u stihu su, kao i nemački. " -------------------------------------------------- Note added at 2004-06-04 05:41:33 (GMT) -------------------------------------------------- Nadjoh prevod na hrvatskom sajtu www.imotski.com/uk \"Asanaginica\" What yonder glimmer so white on the mountain Glimmer so white where yon sycamores grow? Is it wold swans around Vaga\'s fair fountain? Or is it a wreath of the wintry snow? Had it been snow glimmer white on the mountain, By this it gad melted before the bright day, Or had it been swans around Vaga\'s fair fountain They gad stretched their broad pinions and sped them away It is not swans around the fountain of Vaga, It is not a wreath of the wintry snow, But it is the gay tents of the fierce Asan Aga Glimmering so white where yon sycamores grow. Low lies the Chief on the couch of the wounded, There watch his sitetrs with tenderest care. The weeps his mother in sorrow unbounded. Every sad friend but his Lady is there. She sorrowed more than the fondest of mothers, But from the thronged camp in which wounded he lay Tho there flocked sad friends, tender sisters and brothers Timid shamefacedness compelled her to stay. But at her absense high kindling gis anger Wrote the stern chieftain this severing line - ˝Away from my Castle, its mistress no longer, Away from my children and all that is mine˝- Anguish the heart of that Lady deep rended When the hard message was brought to her eye Woe werw the looks on her children she bennded Weeping around her tho\' scarce knowing why. O\'er the high drawbridge come horses loud prancing Wildly she started in desperate mood She thought \'twas the signal of Asan advancing And rusherd to the turret to plunge in the flood. ˝Stay thee, oh, stay thee! my Mother! my Mother! ˝Tis not the steeds of our faher you hear ˝tis the fleet horse of Carazan thy brother˝- - Thus cried her children in soorow and fear Then the sad mourner truned back to her brother Clinging around him with bitterest moan. - ˝Late of these five little darlings, the mother Now see me, Carazan, the mother of none.˝ Silent and sad stood her brother Carazan Then draw from his bossom the severing Bill Speaking divorce to the Lady of Asan Leaving her free to espuse whom she will. Then the sad Dame to her girls gave her blessing Kissed the red cheek of each fair featured boy But from the suckling to her breast closely pressing Woe\'s me! She could not unloosen the tie. Torn was the tie by the harsh-tempered brother He raised her behind him upon his fleet horse And to the lofty abode of their mother, He bent woth the sorrowul Lady his course. Scarce had a fotnight and day When to that Lady cama many a lover All in her mourning as weeping she lay. The greatest of all was imoski\'s proud Cadi Long had he loved her more dearly than life Then to her brother sooke weeping that lady - ˝Give me no more to another to wife.¨ - ˝Give me no more ads a wife to another˝ Thus to her brother in sorrow she spoke ˝Lest when my poor orphans shall call on their mother By anguish and longing my heart should be broke.˝ Her brother cared not for the prayer of tha lady Firmly resolved to bestow her as spouse To bestow her as spouse on Imotski\'s great Caki That the high marriage-gifts should enrich his prud house. ˝Yet bid the Cadi, my brother Carzan Bring a black veil this sad herd to enfold Lest when I pass by the dwelling of Asan These widowed wyes should their orphans behold.˝ Scarce was the message recceived by the Cadi Soon he assembled the gay bridl train And bringing the veil as desired by the lady Safely the towers of Carazan they gain. Safely they gained the high towers of Caraza But with the Bride as returned the gay train Lo! as they passed the proud dwelling of Asan The children beheld their lost mother again. Loudly they shouted: ˝Oh, art thou returned Comest thou our meals our pastimes to share O for thy absence h ow long have we mourned Pass on no further thy children are here˝ At the fond voices a sudden pause made she ˝Rein in your steeds these loved turrets below Thus to the gallants in agony said she ˝Till my last gifts on my babes I bestow.˝ Beneath the proud turrets the bridal train rested While her last gifts on her Babe she bestowed While she the boys with rich girdles invested And with gay sabres with jewels that glowed. Decked she her daughters in silds richly rustling And for those days when his strength might them wield To the dear sucklintg in her bossom close nestling Gave she a girdle, a sabre and shield. All this from beside saw the stern Asan Aga And loud to his children he haughtily cried Away fom that woman more false than the Vaga More light than the breeze and more cold than its tide. Away fled the children for fear loudly crying All but the suckling she clasped to her breast Down sunk the Lady pale, shivering and dying Grasper it yet closer and sunk into rest. -------------------------------------------------- Note added at 2004-06-04 05:48:39 (GMT) -------------------------------------------------- Pardon, link je: http://www.imotski.hr/uk.htm Na tom linku pise da je to \"hrvatska narodna pesma\". I kao sto rekoh, rasprava sta je starije - kokoska ili jaje nema svrhe. Pozdrav, T.A. -------------------------------------------------- Note added at 2004-06-04 21:02:21 (GMT) Post-grading -------------------------------------------------- Chicago-Bosnian, tvoja poenta je apsolutno na mestu, jer se njen muz nije zvao Asan, nego Hasan, i bio je aga u doba Turskog carstva (dakle, Hasan-aga). \"Asan\" is, indeed, a non-existent name and should be written as \"Hasan\". Na internetu sam jedino uspela da pronadjem prevod filma Hasanaginica (Milena Dravic, Rade Markovic, itd.): HASANAGA\'S WIFE Kolega Buzov, ako ste pitanje postavili samo da biste utvrdili da li je \"sto\" bosanski (ili, mozda ocekujete potvrdu da je hrvatski), reci cu Vam da se \"sto\" srece i u srpskim govorima, u zavisnosti od kraja (samo se \"sto\" ne smatra standardnim ). Moja svekrva sa Cetinja uvek kaze \"A sto cu\"?, ali zato pita \"Sta ti je to?\" T.A. |
| |||||||||||||||||||
Grading comment
| ||||||||||||||||||||
7 hrs confidence:
| ||||||||||||||||||||
